اصل برابری الکترونگاتیوی ، اصلی که مبتنی بر اساس وابستگی الکترونگاتیوی عنصر با بار الکتریکی جزئی آنها \( (\delta\pm ) \)در ترکیب ها می باشد و به تغییر مقدار الکترونگاتیوی دو عنصر در دو جهت معکوس ، ضمن ترکیب شدن آنها با یکدیگر و تشکیل پیوند مربوط است . این اصل توسط ساندرسن در سال 1954 کشف شد و چنین بیان می شود :
« ضمن همپوشانی اوربیتال های دو اتم از دو عنصر متفاوت و تشکیل پیوند بین آنها ، جفت الکترون پیوندی ، به اتم الکترونگاتیوتر نزدیک تر و از اتم الکتروپوزیتیو تر دور می شود ، در نتیجه، اتم الکترونگاتیو دارای بار الکتریکی منفی\( \delta^{-} \) و اتم الکتروپوزیتیو دارای همان اندازه بار الکتریکی مثبت \( \delta^{+} \)خواهد شد . »
قبل از پرداختن به مفهوم برابری الکترونگاتیوی ، لازم است کمی در باره الکترونگاتیوی با یکدیگر حرف بزنیم ، الکترونگاتیوی ، میزان توانایی نسبی یک اتم برای جذب الکترون در یک مولکول است . ( توانایی جذب جفت الکترون پیوندی به سمت خود ) اگر می گوییم پیوند H-Cl قطبی است ، در واقع این امر ناشی از اختلاف الکترونگاتیوی اتم Cl و H است ، چون اتم کُلُر الکترونگاتیوتر است ، سر منفی پیوند و اتم هیدروژن سر مثبت پیوند را تشکیل خواهد داد .
مفهوم الکترونگاتیوی اگر چه دقیق نیست ، امّا مفید است و مقادیر الکترونگاتیوی بر مبنای یک مقیاس اختیاری بیان می شوند . و مقادیر نسبی بوده و فقط برای مقایسه کیفی بین عناصر مفید خواهند بود . در این مقیاس ، مقدار اختیاری 4 را به اتم فلوئور ( الکترونگاتیوترین اتم ) داده اند . در جدول تناوبی عناصر ، میزان الکترونگاتیوی از چپ به راست افزایش می یابد ، اما در هر گروه از جدول دوره ای ( تناوب ) به طور کُلّی کاهش می یابد .
بر اساس معادله مولیکن- یافه یعنی :\( X=b\delta+a \)( الکترونگاتیوی ) از الکترونگاتیوی اتم الکترونگاتیو ، مقداری کاسته شده و بر مقدار الکترونگاتیوی اتم الکتروپوزیتیو همان مقدار افزوده می شود ؛ به طوری که در لحظه کامل شدن پیوند ، الکترونگاتیوی دو اتم با هم برابر و جفت الکترون پیوندی در فاصله معینی بین هسته دو اتم مستقر می شوند . برای تایید این اصل و مطلب می توانیم مثالی را مطرح کنیم .
سوال : ثابت کنید که در مولکول HCl الکترونگاتیوی اتم های H و Cl با هم برابرند ، در صورتی که بدانیم بارجزئی اتم های هیدروژن و کلر ، به ترتیب برابر 0/09+ و 0/09 – و مقدار a و b در معادله \( X=b\delta+a \)به ترتیب برای \( H^{+} \)و \( Cl^{-} \)برابر 7.17 ، 9.38 ، 12.85 و 11.30 است .
با استفاده از رابطه : \( X=b\delta+a \) می توان نوشت : \( X_{(Cl)}=11.3 (-0.09)+9.38=8.36\\X_{(H)}=12.85(+0.09)+7.17=8.32 \)می بینیم که این دو مقدار تقریبا با هم برابر هستند ، البته این مقادیر الکترونگاتیوی کلر و هیدروژن در مقیاس مولیکن است و می توان با استفاده از رابطه : \( X_{P}=0.34X_{M}-0.2 \)این مقادیر را به مقیاس پاولینگ تبدیل کرد . پس می توان نوشت :\( X_{P}=0.34(8.4)-0.2=2.6 \) (مقیاس پاولینگ )
